คณะกรรมการบันทึก : เมล็ดพันธุ์แห่งเรื่องสั้น การประกวดรางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน (ซีไรต์) ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ ๓๖ นับกันเฉพาะงานเขียนประเภทรวมเรื่องสั้นก็เป็นครั้งที่ ๑๒ แล้ว ตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมาเราเห็นพัฒนาการของวรรณกรรมไทยมาอย่างต่อเนื่อง ท่ามกลางบริบทสังคมที่เปลี่ยนไปต่างๆ นานา ทั้งการขยายตัวของวิถีเมืองที่รุกล้ำเข้าสู่ทุกพื้นที่ของประเทศ ความขัดแย้งทางการเมืองอันยืดเยื้อยาวนาน ความไม่สงบบนพื้นที่ปลายด้ามขวาน วาทภัยครั้งใหญ่ที่คร่าชีวิตผู้คน รวมถึงปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนดูเหมือนได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทยไปแล้ว ทั้งการฉ้อฉลคดโกงหลากหลายรูปแบบ การศึกษาที่นับวันเส้นวัดคุณภาพยิ่งลดลงไปเรื่อยๆ ความเสื่อมศีลธรรมจรรยาของคนในทุกระดับ ตั้งแต่คนห่มจีวร คนสวมสูทโก้หรู คนในเครื่องแบบต่างๆ จนถึงคนนุ่งยีนส์เก่าขาด ปีพุทธศักราช ๒๕๕๗ การประกวดรางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน มีผลงานที่ส่งเข้าประกวดทั้งสิ้น ๗๗ เล่ม โดยนักเขียนจากทุกภูมิภาคของประเทศ มีทั้งผลงานของนักเขียนที่เคยได้รับรางวัลนี้มาแล้ว นักเขียนที่เคยมีผลงานเข้ารอบ นักเขียนที่สร้างสรรค์งานมานานปี นักเขียนอาวุโส และนักเขียนหนุ่มสาว การจัดพิมพ์ผลงาน มีทั้งที่ผ่านระบบบรรณาธิการสำนักพิมพ์ และที่นักเขียนจัดพิมพ์เอง แสดงให้เห็นว่า…
เชมเบอร์มิวสิค ใครว่าด้อยกว่าซิมโฟนีออร์เคสตรา : เชมเบอร์คอนเสิร์ตของเบโธเฟน บราห์มส์ และมาห์เลอร์ วฤธ วงศ์สุบรรณ 30 มิถุนายน 2557 คอนเสิร์ตเมื่อค่ำคืนวันที่ 8 มิถุนายน 2557 ณ สยามสมาคมนั้น เป็นอีกครั้งหนึ่งที่วงโปรมูสิกาได้เชิญนักดนตรีฝีมือระดับโลกของจริงมาแสดงร่วมกับมือวิโอลาและเปียโนระดับต้นๆ ของเมืองไทย ด้วยค่าตั๋วเพียง 500 บาท (หากเป็นนักเรียนนักศึกษาคิดเพียง 50 บาทเท่านั้น!) ผมกำลังพูดถึงการมาเยือนของลุยจิ ปิโอวาโน (Luigi Piovano) นักเชลโลผู้สร้างตำนานการบรรเลงเชลโลคอนแชร์โตของดวอร์ชาคในเมืองไทยได้อย่างยอดเยี่ยมน่าประทับใจเมื่อหลายปีก่อน ร่วมกับกราเซีย ไรมอนดิ (Grazia Raimondi) นักไวโอลินชาวอิตาเลียนซึ่งมีดีกรีเป็นหัวหน้าวง(leader) ของวงออร์เคสตราในอิตาลีหลายวง (และเป็นคู่ชีวิตของปิโอวาโนด้วย) พร้อมด้วยทัศนา นาควัชระ นักไวโอลินระดับต้นๆ ของไทย ซึ่งในรายการนี้รับบทเล่นวิโอลา และ ดร.พรพรรณ บรรเทิงหรรษา…
นักดนตรีชั้นยอดย่อมสร้างแรงบันดาลใจให้แก่กัน: อันเนื่องมาจากคอนเสิร์ต Beethoven Complete Cello Sonatas and The “Ghost” Trio ความน่าสนใจของวงโปรมูสิกาในโปรแกรมการแสดงของปี 2557 นี้ ที่นอกเหนือจากจะคัดสรรบทเพลงไพเราะมาบรรเลงให้ผู้ฟังอิ่มเอมใจแล้ว ยังได้เชิญนักดนตรีที่มีฝีไม้ลายมือจัดจ้านจากต่างชาติมาให้นักฟังชาวไทยได้ประจักษ์ถึงความสามารถอย่างสม่ำเสมอด้วย และยังมีความกล้าหาญที่จะเลือกบทเพลงที่ค่อนข้างยากทั้งผู้เล่นและผู้ฟังมานำเสนออีกด้วย ผมกำลังพูดถึงโปรแกรมที่สุดแสนท้าทายของนักดนตรีรับเชิญทั้งสอง คือ อเล็กซองดร์ เวย์ (Alexandre Vay) นักเชลโลชาวฝรั่งเศส และ ดิมิทรี ปาปาโดปูลอส (Dimitri Papadopoulos)นักเปียโนชาวอเมริกัน (เชื้อสายกรีก) อาคันตุกะจากวงการดนตรีฝรั่งเศสมาแสดงเชลโลโซนาตาของเบโธเฟนครบทั้ง 5 บท รวมถึงเพลง Piano Trio Op.70 No.1 “The Ghost”ร่วมกับทัศนา นาควัชระ ตัวแทนของวงโปรมูสิกาซึ่งเป็นเจ้าบ้าน ในการแสดงเมื่อวันที่ 7-8 พฤษภาคม 2557…
วงโปรมูสิกา กับการแสวงหาจิตวิญญาณของบาค ชื่อของโยฮันน์ เซบาสเตียน บาค (Johann Sebastian Bach, 1685-1750: คีตกวีชาวเยอรมัน) ในวงการดนตรีคลาสสิกย่อมไม่มีใครไม่รู้จัก เพราะท่านผู้นี้คือบรมครูแห่งยุคบารอค ซึ่งสรรค์สร้างผลงานดนตรีไว้มากกว่าหนึ่งพันเพลง (เท่าที่ค้นพบ) ผลงานที่โดดเด่นของบาคคือบทเพลงทางศาสนา และบทเพลงสำหรับเครื่องตระกูล keyboard ทั้งหลาย ผลงานของบาคถือว่าเป็นเอกด้านการประสานหลายแนว (counterpoint) ทั้งยังถือเป็นคัมภีร์ของการแต่งเพลงและประสานเสียงแบบ counterpoint และเป็นดุจตำราซึ่งนักคีย์บอร์ดทั้งหลาย เช่น เปียโน ฮาร์พสิคอร์ด และออร์แกนนำไปใช้ฝึกฝนได้ แต่ว่านักฟังบางส่วนอาจมีอาการ “กลัวบาค” เนื่องจากมีความหวาดเกรงต่อความยากในเพลงของบาค เนื่องด้วยอาจจะติดภาพของเพลงศาสนาที่เคร่งขรึม เพลงคีย์บอร์ดที่ออกแนวหม่นปนลี้ลับ และความซับซ้อนของแนวทำนอง counterpoint ที่มีลูกล้อลูกขัดมาก แต่ที่จริงแล้วบาคแต่งเพลงไว้หลากหลายประเภท ซึ่งก็มีเป็นจำนวนมากที่ผู้รักดนตรีเข้าถึงได้ง่าย การแสดงเมื่อวันที่ 28 เมษายน 2557ที่โรงแรมโฟร์ซีซั่นส์ ของวงโปรมูสิกา (Pro Musica Orchestra)…
ความหวังใหม่ของวงการคลาสสิกไทย: เมื่อ SSMS Orchestra กับวาทยกรยาซากิ สร้างแรงบันดาลใจให้แก่กัน คอนเสิร์ตเมื่อวันที่ 6 เมษายน 2557 โดยวง Silpakorn Summer Music School Orchestra (SSMS Orchestra หรือถ้าหากเรียกเป็นภาษาไทยอาจจะเรียกว่า วงออร์เคสตราค่ายดนตรีฤดูร้อน “เรียนดนตรีวิธีศิลปากร”) ซึ่งเป็นค่ายดนตรีที่จัดต่อเนื่องกันมาถึง 10 ปีแล้ว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างประสบการณ์ในการเล่นวงออร์เคสตราให้กับนักเรียนนักศึกษาที่มีความสามารถในด้านดนตรีคลาสสิก ทั้งนี้มีอาจารย์จากคณะดุริยางคศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และอาจารย์รับเชิญจากในประเทศและต่างประเทศคอยติวเข้มให้ความรู้แก่นักเรียนนักศึกษาเหล่านั้น ให้สามารถเล่นร่วมกันเป็นวงออร์เคสตราได้เป็นอย่างดี และในปีนี้ก็ได้ฮิโคทาโร ยาซากิ (HikotaroYazaki) วาทยกรฝีมือเยี่ยมชาวญี่ปุ่นมากำกับวงอีกครั้งหนึ่ง สำหรับโปรแกรมที่เลือกมาบรรเลงนี้ เพลงแรกเป็นบทเพลง Prelude to “Die Meistersinger von Nürnberg” ผลงานของริชาร์ด วากเนอร์ (Richard Wagner,…
AN EXPERIENCE OF A LIFETIME CHETANA NAGAVAJARA I never knew that a youth orchestra could play like THAT. I never expected any conductor could make a non-Western youth orchestra play like THAT after a summer school lasting only one week. I don’t often indulge in…
ค่ำคืนหฤหรรษ์: เมื่อนักไวโอลินรับเชิญ และ 3 สุดยอดนักดนตรีเครื่องเป่าของไทย แสดงความโดดเด่นในผลงานของโมซาร์ต วฤธ วงศ์สุบรรณ คอนเสิร์ตเมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2557 ที่สยามสมาคม ซึ่งจัดโดยวงโปรมูสิกา (Pro Musica) และคณะดุริยางคศาสตร์ มหาวิทยาศิลปากร มีชื่ออันแสนเก๋ว่า “Maxine plays Mozart” เป็นการเล่นคำระหว่างชื่อของนักไวโอลินรับเชิญกับคีตกวีเอกของโลกซึ่งนำบทเพลงมาบรรเลงในค่ำคืนนั้นได้อย่างพอเหมาะพอเจาะ ต้องยอมรับว่าผมเองก็เกือบเข้าใจผิดไปว่างานนี้จะเป็นการโชว์เดี่ยวไวโอลิน แต่เมื่อดูโปรแกรมแล้วพบว่าเป็น วงเชมเบอร์เครื่องสายผสมเครื่องเป่า ซึ่งนักไวโอลินผู้นี้มีนามว่า แม็กซีน คูโอะ (Maxine Kuo) เป็นนักดนตรีรับเชิญชาวอเมริกันเชื้อสายไต้หวันที่มาเล่นร่วมกับนักดนตรีของไทย ได้แก่ทัศนา นาควัชระ (วิโอลา) กิตติคุณ สดประเสริฐ (เชลโล) ดำริห์ บรรณวิทยกิจ (โอโบ) วรพล กาญจน์วีระโยธิน (ฟลูต) ยศ…
รุ่งอรุณในยามค่ำคืน กับ The Phillips String Quartet วฤธ วงศ์สุบรรณ นับเป็นครั้งแรกในชีวิตผม ที่ได้มาเยือน British Club ถนนสีลม ซึ่งสมัยก่อนอาจจะถือว่าเป็นพื้นที่หวงห้ามที่มีแต่ชาวเกาะบริเตนเท่านั้นถึงจะเข้าไปได้แม้ว่าปัจจุบันได้เปิดกว้างให้เป็นสถานที่สังสรรค์สำหรับทุกเชื้อชาติแล้วด้วยกิจกรรมนันทนาการและอาหารการกินที่หลากหลาย(แต่ก็ยังมีความรู้สึกว่าเป็นพื้นที่เฉพาะของคนอังกฤษอยู่ดี) ที่ผมได้มาเยือนสถานที่แห่งนี้ เนื่องจากมีการแสดงดนตรีของวง Phillips String Quartet ซึ่งเป็นวงเฉพาะกิจ นำโดยเลโอ ฟิลลิปส์ (Leo Phillips) นักไวโอลินชาวอังกฤษ ซึ่งได้มาพำนักในประเทศไทยมานานกว่า 10ปีแล้ว และได้แสดงดนตรีอย่างสม่ำเสมอและหลากหลาย ทั้งเป็นผู้แสดงเดี่ยว หัวหน้าวงดุริยางค์ (Concertmaster) นักดนตรีวงเชมเบอร์ และวาทยกรด้วย ซึ่งแฟนๆ คอคลาสสิกรู้จักเป็นอย่างดี ร่วมด้วย รุธ ฟิลลิปส์ (Ruth Phillips) น้องสาวซึ่งเป็นนักเชลโลฝีมือระดับนานาชาติ และมีความเชี่ยวชาญในดนตรีที่หลากหลาย ทัศนา นาควัชระ…
เมื่อนางเอกไม่ยอมแสดงตัวว่าเป็นนางเอก ทุกคนจึงมีโอกาสได้เป็นเอก เจตนา นาควัชระ คอนเสิร์ต บูชา-อาลัย ๓๓ ปี ครูเอื้อ กับศรวณี โพธิเทศ เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๒๓ มีนาคม ๒๕๕๗ ณ โรงละครแห่งชาติ จัดได้ว่าเป็นรายการเพลงสุนทราภรณ์ที่ลงตัวที่สุดในรอบทศวรรษ ผมเป็นแฟนพันธุ์แท้ของเพลงสุนทราภรณ์ และขออนุญาตให้ข้อวินิจฉัยไปโดยไม่มีอคติใดๆ ทั้งสิ้น ในระยะหลังนี้ วงดนตรีสุนทราภรณ์กับนักร้องประจำออกแสดงบ่อยครั้งเกินไปเสียจนเรียกได้ว่าหมดแรง และมาตรฐานก็ตกต่ำลงไปอย่างเลี่ยงไม่ได้ แต่สิ่งมหัศจรรย์เกิดขึ้นที่โรงละครแห่งชาติเมื่อวานนี้ แม้แต่วงดนตรีที่ผมชอบค่อนแคะว่าเล่นเพี้ยนและปราศจากชีวิตชีวา ก็กลับมาสู่มาตรฐานเดิม เทียบได้กับเมื่อครั้งที่พ่อพาผมปีนบันไดตึกกรมโฆษณาการหลังเก่าไปขอฟังการส่งวิทยุกระจายเสียงสด ซึ่งครูเอื้อ สุนทรสนาน เป็นผู้กำกับวงดนตรีกรมโฆษณาการเอง นักวิจารณ์จำเป็นต้องหาคำตอบต่อคำถามที่ตนเองตั้งขึ้นว่าอะไรเกิดขึ้น รายการนี้เมื่อปีที่แล้ว ศรวณี …
สองรสชาติสตริงควอร์เต็ต จากเมนเดลโซห์น ถึงอาจารย์หม่อม วฤธ วงศ์สุบรรณ 6 มีนาคม 2557 ลอร์ด เยฮูดิ เมนูฮิน (Lord Yehudi Menuhin: 1916-1999, นักไวโอลินเอกชาวอเมริกัน) เคยกล่าวไว้ว่า สตริงควอร์เต็ต (วงเครื่องสายสี่ชิ้น ประกอบด้วยไวโอลิน 2 คัน วิโอลา และเชลโลอย่างละ 1 คัน) เป็นมรดกทางคีตศิลป์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดที่โลกตะวันตกได้ฝากไว้ให้แก่มนุษยชาติ ตามความเห็นของผมคิดว่าสตริงควอร์เต็ต แม้ว่าจะมีเครื่องดนตรีเพียง 4 ชิ้น แต่ก็สามารถแสดงออกถึงเนื้อหาทางดนตรีที่เข้มข้นได้อย่างลงตัว เปรียบได้กับย่อเอาวงออร์เคสตรามาไว้ในมือนักดนตรี 4 คน ที่แต่ละคนจะต้องเป็นตัวแทนของแต่ละน้ำเสียง ดังนั้นจึงต้องใช้ความช่ำชองและแม่นยำในการเล่นที่สูงมาก เพราะผิดแล้วเสียงมันจะฟ้องตัวเอง ไม่มีเพื่อนร่วมกลุ่มช่วย อีกทั้งยังต้องเล่นให้สอดประสานกับแนวอื่นๆ ด้วย นอกเหนือจากต้องใช้ฝีมือตัวเองแล้ว จึงต้องชำนาญในการเล่นร่วมกันกับผู้อื่นด้วย…
CRITICISM AS CROSS CULTURE ENCOUNTER
Fervently Mediating Criticism from a Thai Perspective
กวีนิพนธ์นานาชาติ การศึกษาเชิงวิจารณ์
การวิจารณ์ทัศนศิลป์ ข้อคิดของนักวิชาการไทย
เก่ากับใหม่ อะไรไหนดี มนุษยศาสตร์ไทยในกระแสของความเปลี่ยนแปลง
จากแผ่นดินแม่สู่แผ่นดินอื่น รวมบทความวิชาการและบทวิจารณ์
จากเวทีละครสู่เวทีการวิจารณ์ รวมบทความวิชาการ
จากศิลปะสู่การวิจารณ์ : รายงานการวิจัย From Work of Art to Critical Arena : Summary Report
ตามใจฉัน ตามใจท่าน ว่าด้วยการวิจารณ์และการวิจัย
ทางสายใหม่แห่งวรรณกรรมไทย ทัศนะวิจารณ์ต่อนวนิยายรุ่นแรก
พลังการวิจารณ์ : บทสังเคราะห์ Criticism as an Intellectual Force in Comtemporary Society : Summary Report
เบิกฟ้า มัณฑนา โมรากุล
พลังการวิจารณ์ : วรรณศิลป์
พลังการวิจารณ์ : ศิลปะการละคร
พลังการวิจารณ์ : สังคีตศิลป์
พลังการวิจารณ์ : ทัศนศิลป์
เพ็ญศรี พุ่มชูศรี คีตศิลปิน
มองข้ามบ่านักเขียน : เรื่องสั้นไทยในทัศนะนักวิจารณ์
พลังการวิจารณ์ : รวมบทวิจารณ์ร่วมสมัย
ลายลักษณ์แห่งการวิจารณ์ : รวมบทวิจารณ์ร่วมสมัย เล่ม 2
วิถีแห่งการวิจารณ์ : ประสบการณ์จากสามทศวรรษ
ศิลป์ส่องทาง
25 ปี การวิจารณ์ คำพิพากษา
80 ปี อังคาร กัลยาณพงศ์
การรับ การเสพ การบริโภคงานศิลปะ
พิเชษฐ กลั่นชื่น ทางไปสู่การอภิวัฒน์นาฏศิลป์ไทย
รวงทองส่องทางศิลป์
ลักษณะร่วมสมัยในงานศิลปะแขนงต่างๆ ทัศนะของศิลปิน
รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัย การวิจารณ์ในฐานะปรากฎการณ์ร่วมสมัยเพื่อพัฒนาความรู้ด้านสังคมศาสตร์การวิจารณ์
ปัญญา วิจินธนสาร: ปรากฏการณ์ศิลปะไทยร่วมสมัย
ทางสายกลางแห่งการวิจารณ์